اندروید چیست؟ در واقع اندروید با تلفظ /اَندرُوید/ به فارسی و نیز با نام لاتین Android یک سیستم عامل (OS) موبایل است که با اصلاح و بهینه سازی هستهی لینوکس ساخته شده است. سیستم عامل اندروید که رقابت شدیدی با iOS دارد. ابتدا توسط شرکت Android Inc، که توسط اندی روبین (Andy Rubin) در ماه اکتبر 2003 تأسیس شد و در سال 2005 توسط گوگل به ارزش حدودی 50 میلیون دلار خریداری شد.
گوگل پس از خرید این پلتفرم به توسعهی اندروید پرداخت. سپس گوگل سیستم عامل موبایل بتای خود یعنی اندروید را در تاریخ 5 نوامبر 2007 منتشر کرد، در همان سال که اپل آیفون راهاندازی کرد و هفت روز بعد، در تاریخ 12 نوامبر 2007، گوگل اولین بسته توسعه نرمافزار (SDK) خود را منتشر کرد.
تاریخچه اندروید چیست
جالب است بدانید زمانی که گوگل اندروید را منتشر کرد، اریک اشمیت Eric Schmidt (مدیرعامل آن زمان گوگل) عضو هیأت مدیره اپل نیز بود، وی این موقعیت شغلی را از آگوست 2006 تا ماه اُوت 2009 داشت. بنابراین تبادلی بین اندروید و آیفون شکل گرفت. بخاطر همین در همان زمان انتشار اندروید، آیفون از خدمات پشتیبانی گوگل استفاده میکرد که در برخی از اپلیکیشنهای مرکزی آیفونِ اپل مانند نقشه و یوتیوب از آن استفاده شد.
این تبادل تا زمان برکناری اریک اشمیت ادامه داشت. تا سرانجام در تاریخ 3 اوت 2009 از هیأت مدیره اپل بهخاطر تداخل منطقی در دو شغل او استعفا داد. به عنوان مثال در آن زمان، کارایی او به عنوان عضو هیأت مدیره اپل به شدت کاهش یافته بود و اغلب از شرکت در جلسات هیأت مدیره اپل با محوریت سیستم عامل جوان آیفون یعنی iOS مربوط بود، خودداری میکرد.
سهم بازار اندروید چیست
توسعهی اندروید در سالهای ابتدایی با برنامهی زمانبندی شده و دقیق پیش میرفت. تا جایی که ما اغلب شاهد انتشار چندین نسخه اندروید در سال بودیم. اندروید در اوج فعالیت خود در سال 2009، چهار آپدیت و بهروزرسانی اصلی در یک سال داشت. این در حالی است که اخیراً، گوگل به بهروزرسانیهای اصلی (با بروزرسانی جزیی اشتباه نشود!) سالانه محدود شده است. خب از این بحث بگذریم زیرا زمانی تاریخچه اندروید جذاب میشود که با آمار و ارقام بیان شود.
محبوبیت اندروید در گوشی ها
در سال 2011، اندروید محبوبیت جهانی را از آن خود کرده بود – و لقب تسلیم نشده را از آن خود کرد – و برای هر پلتفرمی یک سیستم عامل منحصر به فرد خودش را داشت امّا سهم بازار جهانی پلتفرمهای موبایل همچنان برای اپل بود. تا آوریل 2018، سهم بازار اندروید 75.66٪ به ارتقا یافت، در حالی که iOS دارای 19.23٪ بود. همچنین سایر پلتفرمها دارای 5.11٪ سهم از کل سیستم عاملهای موجود در بازار جهانی بودند. ویندوز موبایل، سری 40، سامسونگ و بلکبری OS میشود. با در نظر گرفتن تبلتهای اپل (آیپد)، iOS این اختلاف را تا حدود 2-3٪ کاهش میداد. امّا دیدن ویدیو رقابت جهانی با رسم نمودار سیستم عاملهای گوشی موبایل بسیار جالب خواهد بود.
حجم ویدیو 1.5 مگابایت و مدت زمان ویدیو گرافی فوق 1:39 ثانیه است که آمار رقابت سیستم عاملهای موبایل از فعالیت رسمی اندروید تا ماه مه سال 2023 میلادی به صورت ویدیوگرافی نمایش داده شده است.
همانطور که در ویدیو فوق دیدید در سال 2009 سیستم عاملهای سیمبین که بر روی گوشیهای نوکیا (البته آن زمان فقط فیچر فون Feature phone وجود داشت – مراجعه کنید به اصطلاحات موبایل) سهم عمده بازار سیستم عاملها را به خود اختصاص میداد.
انواع دستگاه اندرویدی چیست
به محصولاتی مانند گوشی اندرویدی، تبلت اندرویدی، اندروید باکس، ساعت هوشمند اندرویدی و اندروید تی وی TV، دستگاه اندرویدی میگویند. امّا به طوری کلی اندروید اگر روی دستگاهی سوار شود به نام بیان کننده نوع آن دستگاه پسوند اندرویدی میافزایند. از طرفی اگر اکسسوری، گدجت و لوازم جانبیای هم پیدا شود که فقط با آن دستگاه اندرویدی سازگار باشد، آن هم اندرویدی نامیده میشود. حتی در اصطلاحات رایج بازار موبایل نام اپلیکیشن اندرویدی نیز به بسیار به چشم میخورد. که به صورت رسمی یا بازاری در میان عوام و خواص رواج دارد.
انواع گوشی اندرویدی: طیف وسیعی از گوشیهای هوشمند امروزی نظیر موبایل گلکسی و حتی گوشیهای گوگل از سیستم عامل محبوبی به نام اندروید استفاده میکنند که به گوشی اندرویدی نیز شناخته میشوند.
شارژر اندرویدی: منظور از شارژر اندرویدی همان شارژرهای موبایل اندرویدی یا تبلت اندرویدی است. یک شارژر سازگار با اندروید همان شارژر تایپ سی است که البته با توجه به نوع سوکت شارژ آیفون 15 دیگر شارژر اندرویدی نیست و شارژر اپل هم ممکن است خوانده شود.
انواع ساعت هوشمند اندرویدی: امروزه بسیاری از ساعتهای هوشمند بجز Apple از سیستم عامل اندروید برای برقراری ارتباط بهتر با موبایلهای اندرویدی استفاده میکنند.
انواع تبلت اندرویدی: در کنار گوشیهای هوشمند اندرویدی، تبلتهای بسیاری از سیستم عامل اندروید برای توسعه و ایجاد رابط کاربری بهتر استفاده میکنند، به آنها تبلتهای اندرویدی نیز میگویند.
انواع گجت هوشمند اندرویدی: منظور از گجتهای هوشمند اندرویدی همان لوازم جانبی موبایل اندرویدی و اکسسوری تبلت هستند که برای بهبود تجربه مشتری عرضه میشوند و بازار خوبی در معاملات دارند. در این میان دو مورد اصلی مانند شارژر اندرویدی و ساعت هوشمند را ذکر کردیم امّا منظور اصلی از گجت هوشمند اندرویدی همان هندزفریهای اندرویدی نیز است.
اندروید باکس: باکسهایی که با استفاده از آن میتوانید تلویزیونهای معمولی را به تلویزیونهایی هوشمند تبدیل کنید. سپس از قابلیتهایی این تبلت غول پیکر خود امّا ثابت و رومیزی لذت ببرد.
اندروید برای بازی: بازیهای اندرویدی که امروزه طرفدارهای ویژهای دارد و توسط شرکتهای بازی سازی معروفی مثل اکتیویژن Activision (سازنده کال آف دیوتی موبایل اندروید و iOS) یا شرکت الکترونیک آرتز EA و دیگر بازیهای اندرویدی
انواع برنامههای اندرویدی: اپلیکیشن یا همان برنامه اندرویدی که برای دستگاههای اندرویدی ساخته شده است. از پلتفرمهای اندرویدی مختلف قابل دانلود است. مانند اپلیکیشن اندرویدی سلامت و تندرستی، اپلیکیشن اندرویدی هوش مصنوعی Runway و سایر برنامهها سازگار با android است.
انواع تلویزیون اندرویدی یا Android TV: تلویزیونهای هوشمند اندروید در انواع قابل لمس (تاچ) با پوینتر و نشانگر
انواع اندروید از نظر رابط کاربری چیست
دستگاههایی که از اندروید استفاده میکنند همگی یکسان نیستند. هرگاه گوگل یک نسخه جدید از اندروید را منتشر میکند، کدهای منبع باز آن یا به اصطلاح خودمان Open Source را از طریق یک مجوز منبع باز در دسترس همگان قرار میدهد که امکان توزیع و توسعه اندروید را فراهم میکند. با این حال، برای استفاده از علامت تجاری اندروید، تولیدکنندگان و توسعه دهندههای پلتفرم گوشی بایستی مجوز آن را از شرکت گوگل بگیرند.
همچنین سیستم عامل اندروید شامل تعداد کمی از برنامههای اصلی (برنامههای پیش فرض نصب شده برروی دستگاهها) است. برنامههای فرعی که مانند گوگل پلی استور، مرورگر کروم، Gmail، نقشهها و رابطهای برنامهنویسی کاربردی که به سرویسهای گوگل دسترسی دارند، جزو خدمات موبایل گوگل هستند که باید به صورت جداگانه از گوگل مجوز بگیرند. گوگل تنها در صورتی به تولیدکنندگان مجوز میدهد که الزامات سازگاری دقیق موبایل با اندروید و معیارهای دیگر را برآورده کنند.
فورکد اندروید یا اندروید غیر رسمی چیست
همانطور که پیشتر گفتیم خود اندروید از یک تغییر در کرنل سیستم عامل لینوکس پدید آمد، امّا اندروید با توجه وضع قوانین گوگل بر استفاده و ترجیحات سایر شرکتها به Fire OS و EMUI در هواوی نیز بدل شد. دلیل عمده بوجود آمدن فورکد اندروید یا Forked استفاده از اندروید متن باز (دسترسی به اندروید متن باز AOSP برای توسعهدهندگان) است.
چراکه تبلتهای Fire شرکت آمازون که از یک نسخه فورکد (forked) از اندروید استفاده میکنند، هیچ اشارهای به اندروید نمیکنند و به جای آن سیستم عامل خود را Fire OS مینامند. به همین ترتیب، آمازون خدمات موبایل گوگل را مجوز نمیدهد و مرورگر خود به نام سیلک (silk)، فروشگاه برنامههای آمازون و سایر برنامههای پشتیبانی که به «اکوسیستم آمازون» دسترسی دارند را ارائه میدهد. این قوانین گوگل بر استفاده از اندروید در دیوایسهای غیر اندرویدی؛ رابط کاربریهای متنوع و منحصر به فرد در موبایلها و تبلتها پدید آورد. تصویر زیر نمایی از رابط کاربریهای متنوع اندروید را نشان میداد.
همانطور که قبلا گفته شد، مجوزهای کد اندروید منبع باز امکان اصلاح را فراهم میکند، تا توسعه دهندگان دستگاه ها را قادر می سازد تا نقطه تفاوت رابط کاربری UI خود را در بین دستگاههای اندروید از طریق “پوسته دهی” و انجام با همان UX (تجربه کاربری) اندروید اصلی ایجاد کنند. همچنین توسعه دهندگان میتوانند ویژگیهای جدیدتری از طریق کد اوپن سورس اندروید اعمال کنند.
تبلتها و گوشی سامسونگ با تجربه کاربری مخصوص گلکسیهای خود و هواوی با EMUI خود از جمله تولید کنندگانی هستند که با این روش اندروید مخصوص به خود را توسعه میدهند. دیگران مانند شرکت موتورولا و نوکیا ترجیح میدهند تا تاچاسکرین سریعتری داشته باشند و به UX یا تجربه کاربری اندروید اصلی نزدیکتر باشند. از اینرو این موضوع یک موضوع مورد بحث است که میتوانید نظرات و دیدگاه خود دربارهی اندرویدهای مختلف در گوشیهای اندرویدی با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
بروزرسانی اندروید چیست
با نگاه اوّل به لیست آپدیتهای اندروید در گذر زمان متوجه ترتیب منظم بروزرسانیهای اصلی اخیر اندروید توسط گوگل میشویم. (چیزی که درباره اندروید بسیار جالب است؛ شعار اپدیتهای اندروید است که آب دهان آدم با خواندن آن میریزد، جالب است بدانید که این نام گذاری بخاطر علاقهی نوهی مدیر گوگل به شیرینی جات شکل گرفته است.)
- اندروید 1.0 (بدون نام)
تاریخ انتشار اندروید 1.0: سهشنبه، 2 مهر 1387 (23-09-2008) است.
- اندروید 1.1 (پتی چهار Petit Four)
تاریخ انتشار اندروید 1.1: دوشنبه، 21 بهمن 1387 (09-02-2009) است.
- اندروید 1.5 (کاپ کیک Cupcake)
تاریخ انتشار اندروید 1.5: دوشنبه، 7 اردیبهشت 1388 (27-04-2009) است.
- اندروید 1.6 (دونات Donut)
تاریخ انتشار اندروید 1.6: سهشنبه، 24 شهریور 1388 (15-09-2009) است.
- اندروید 2.0 (اکلیر Eclair)
تاریخ انتشار اندروید 2.0: سهشنبه، 5 آبان 1388 (27-10-2009) است.
- اندروید 2.2 (فرویو Froyo)
تاریخ انتشار اندروید 2.2: پنجشنبه، 30 اردیبهشت 1389 (20-05-2010) است.
- اندروید 2.3 (نان زنجبیلی Gingerbread)
تاریخ انتشار اندروید 2.3: دوشنبه، 15 آذر 1389 (06-12-2010) است.
- اندروید 3.0 (لانه زنبوری Honeycomb)
تاریخ انتشار اندروید 3.0: سهشنبه، 3 اسفند 1389 (22-02-2011) است.
- اندروید 4.0 (بستنی نونی Ice Cream Sandwitch)
تاریخ انتشار اندروید 4.0: سهشنبه، 26 مهر 1390 (18-10-2011) است.
- اندروید 4.1 (ژله Jelly Bean)
تاریخ انتشار اندروید 4.1: دوشنبه، 19 تیر 1391 (09-07-2012) است.
- اندروید 4.4 (کیت کت KitKat)
تاریخ انتشار اندروید 4.4: پنجشنبه، 9 آبان 1392 (31-10-2013) است.
- اندروید 5.0 (لالی پاپ Lollipop)
تاریخ انتشار اندروید 5.0: سهشنبه، 13 آبان 1393 (04-11-2014) است.
- اندروید 6.0 (مارشملو Marshmallow)
تاریخ انتشار اندروید 6.0: جمعه، 10 مهر 1394 (02-10-2015) است.
- اندروید 7.0 (نوقا Nougat)
تاریخ انتشار اندروید 7.0: دوشنبه، 1 شهریور 1395 (22-08-2016) است.
- اندروید 8.0 (اوریو Oreo)
تاریخ انتشار اندروید 8.0: دوشنبه، 30 مرداد 1396 (21-08-2017) است.
- اندروید 9.0 (اندروید پای Pie)
تاریخ انتشار اندروید 9.0: دوشنبه، 15 مرداد 1397 (06-08-2018) است.
- اندروید 10.0 (تارت کوئینس Quince Tart)
تاریخ انتشار اندروید 10.0: سهشنبه، 12 شهریور 1398 (03-09-2019) است.
- اندروید 11.0 (کیک ولوت قرمز Red Velvet Cake)
تاریخ انتشار اندروید 11.0: سهشنبه، 18 شهریور 1399 (08-09-2020) است.
- اندروید 12.0 (بستنی زمستانی Snow Cone)
تاریخ انتشار اندروید 12.0: دوشنبه، 12 مهر 1400 (04-10-2021) است.
- اندروید 13.0 (تیرامیسو Tiramisu)
تاریخ انتشار اندروید 13.0: دوشنبه، 24 مرداد 1401 (15-08-2022) است.
- اندروید 14.0 (کیک میوهای Upside Down Cake)
تاریخ انتشار اندروید 14.0: چهارشنبه 12 مهر 1402 (04-10-2023) است.
- اندروید 15.0 (بستنی وانیلی Vanilla Ice Cream)
تاریخ (تقریبی) انتشار اندروید 15.0: تاریخ تقریبی انتشار اندروید 15.0 (با توجه تاریخ انتشار 8 آپدیت گذشته)؛ تابستان سال 1403 شمسی یا احتمالا آگوست 2024 خواهد بود.